گفتاردرمانی تبریز

:Procedural حافظه
حافظه Procedural به اطلاعات درچارچوب مهارتها وعملکردهای شناختی بر می گردد. این حافظه، حداقل به استثنای حقایق خاص یا وقایع نمی تواند آگاهانه جمع آوری شود. این باعث مشکلاتی درحافظه Proceduralمی شود تابه صورت شفاهی منتقل شود.حافظه Procedural، گاهیKowing how" " نامیده می شد اما اخیرا حافظه Implicit نامگذاری شده است. زمانی که کودکان تواناییهایشان را برای رقصیدن، دوچرخه سواری یا تایپ کردن به کار می گیرند، این حافظه درگیر است.همچنین زمان صحبت با جملات درست گرامری از این حافظه استفاده میکنند بدون اینکه درباره انجام آن فکر کنند.
Memory Eposodic&Semantic:
یکی از روانشناسان شناختی، حافظه Declerative را به 2 زیر شاخه تقسیم می کند: حافظه معنایی و اپیزودیک. حافظه اپیزودیک مسئول نگه داری اطلاعات درباره زمان و مکان اتفاقات زندگی است. خاطرات کودکان از روزهای اول مدرسه که آنها ناهار خوردند یا مهمانی که به کلاسشان آمد تا با آنها صحبت کند، همه در حافظه اپیزودیک ثبت می شود.
حافظه معنایی:
حافظه معنایی کودک، دانش کلی درباره جهان است. شامل:
*علمی که در مدرسه یاد گرفته می شود( مانند علم هندسه)
*دانش در زمینه های مهارتهای مختلف( مثل علم شطرنج برای یک
شطرنج باز ماهر)
*دانش" روزانه " درباره معنی کلمات، افراد مشهور، مکانهای مهم یا چیزهای شایع (مثل اینکه Gandi یا Nelson کیست؟)
دانش حافظه معنایی، مستقل از شناسایی افراد با دانش گذشته است. برای مثال کودکان ممکن ات حقیقتی را بپذیرند- مثل اینکه Lima پایتخت پرو است- و هیچ ابهامی در مورد زمان و مکانی که آنرا یادگرفته اند، وجود ندارد.
دانش محتوایی و چگونگی بازیابی آن در حافظه بلند مدت: آیا آنچه که کودک در مورد یک موضوع می داند بر تواناییش برای به یاد آوردن اطلاعات جدید درمورد آن موضوع تاثیر می گذارد؟ بچه ها چطور اطلاعات را در حافظه شان بازیابی می کنند؟
دانش محتوا:
توانایی ما برای یادآوری اطلاعات جدید در مورد یک موضوع، به طور چشمگیری وابسته به چیزی است که قبلا در مورد آن می دانستیم. برای مثال توانایی کودک برای تعریف آنچه که او در کتابخانه دیده است به میزان زیادی به آنچه که او قبلا درباره کتابخانه می دانست، وابسته است؛ مثلا جایی که کتابها براساس موضوع دسته بندی می شوند، چگونه کتابها را امانت می دهند و غیره. درصورت کم بودن اطلاعات کودک درباره کتابخانه برای یادآوری انچه که او در کتابخانه دیده است، به زمان زیادی نیاز خواهد داشت.
کمک دانش محتوا به حافظه کاملا مشهود است مخصوصا در حافظه افراد ماهر یا تازه کار در یک زمینه خاص.یک شخص ماهر در تضاد با شخص تازه کار ( کسی که کم کم یک سطح از محتوا را یاد می گیرد) است. بویژه ماهران حافظه شگفت انگیزی در سطوح مهارتشان نشان می دهند.یکی از دلایلی که کودکان کمتر از بزرگترها به یاد می آورند این است که در اغلب سطوح مهارت خیلی کمی دارند.
در سطوحی که کودکان ماهرند اغلب حافظه شان بسیار خوب است!
در حقیقت غالبا از حافظه تازه کاران در آن سطح محتوا فراتر می رود. این گفته در یک مطالعه روی شطرنج بازان ماهر 10 ساله اثبات شده است.این کودکان شطرنج بازان عالی بودند اما در زمینه های دیگر خیلی برجسته نبودند. زمانی که مدت زمان حافظه شان برای ارقام با بزرگسالان مقایسه شد، آنها مانند بیشتر کودکان 10 ساله تعداد اعداد کمتری را به یاد آوردند.اما زمانی که صفحات شطرنج به انها ارائه شد، آنها ترسیم بسیار بهتری نسبت به بزرگسالان مبتدی در شطرنج داشتند.
چگونه مهارتهایی مانند دانش غنی از یک موضوع، به دست می آید؟
این مهارتها در یک دوره زمانی طولانی رشد می کنند که در آن کودکان انگیزه بیشتری برای یادگیری درباره یک موضوع دارند. دانش فرد ماهر در سطوحی مانند شطرنج، تنیس و بسیاری از زمینه های دیگر به تمرین قابل توجهی در طول چندین سال نیاز دارد.
در مقایسه با افراد تازه کار، به احتمال زیاد افراد ماهر دانش محتوا و حافظه بهتری در یک حوزه خاص و انگیزه بیشتر برای یادگیری آن موضوع در یک دوره زمانی طولانی دارند.
چه زمینه های دیگری برای تفاوت بین افراد ماهر و تازه کار وجود دارد؟
به احتمال زیاد افراد ماهر ویژگی ها و الگوهای معناداری از اطلاعات دارند.
به احتمال زیاد دانش افراد ماهر به گونه ای سازماندهی می شود که درک عمیقی از موضوع مورد علاقه شان (همان مهارتی که دارند) بوجود می آورد.
به احتمال زیاد افراد ماهر با تلاش کمتر انعطاف زیادی در بازیابی ابعاد مهم اطلاعاتشان دارند.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

حافظه کوتاه مدت:
حافظه کوتاه مدت ،حافظه فعال نیز نامیده می شود. ولی امروزه بیشتر روانشناسان شناختی عنوان حافظه فعال را به کار می برند. حافظه فعال نوعی از "Workbench" ذهنی است که دانش آموزان با کمک آن برای تصمیم گیری، حل مسئله و درک زبان نوشتاری و گفتاری، اطلاعات را دستکاری و جمع آوری می کنند.
حافظه فعال:
حافظه فعال نظامی از حافظه با ظرفیت محدود است که اطلاعات برای مدت 30ثانیه حفظ می شود مگر اینکه اطلاعات بازگویی شود یا به عبارت دیگر بیشتر پردازش شود ، که در آن صورت اطلاعات می تواند مدت بیشتری باقی بماند. در مقایسه با حافظه حسی، حافظه کوتاه مدت درظرفیت محدودتر اما از نظر دیرش نسبتا بیشتر است.
ظرفیت حافظه کوتاه مدت با سن افزایش می یابد، سرعت پردازش نیز افزایش می یابد. برآورد حافظه فعال، نتیجه ای است که با انجام تکالیفی که برای بررسی حافظه در انواعی از مطالعات به دست می آید. برای مثال گاهی دو شکل به کودکان نشان داده می شود و از آنها پرسیده می شود که آیا شکل سمت چپ همان شکل چرخانده شده سمت راست است یا اینکه آیا این اشکال با هم متفاوتند. برای کودکان و بزرگسالان همه ی سنین، جهت یابی زمان بیشتری طول می کشد تا آنکه بگویند که این اشکال یکسانند_ زنجیره ای که در آن اشکال یکسان باشند). با این حال سرعت جهت یابی برای کودکان کوچکتر آهسته تر است و تدریجا با سن افزایش می یابد و تنها تقریبا در 15 سالگی به سطوح مشابه بزرگسالان می رسند.
حافظه بلند مدت:
حافظه بلند مدت نوعی از حافظه است که مقدار زیادی از اطلاعات را برای یک دوره زمانی طولانی در یک شکل نسبتا دائمی نگه می دارد. ظرفیت حافظه بلندمدت انسان عادی، تعجب آور است. محققین اندازه حافظه بلندمدت را 10×2.8 بایت تخمین زدند؛ که در عناوین کاربردی بدین معناست که عملا ذخیره حافظه بلندمدت نامحدود است. مسئله شگفت انگیزتر توانایی افراد در بازیابی این جمله از اطلاعات است. اغلب کمتر از یک لحظه طول می کشد که حافظه در میان این گستره اطلاعات جستجو کند و آنچه را که ما می خواهیم پیدا کند.درمورد حافظه بلند مدت خودتان فکر کنید.معلم کلاس اولتان چه کسی بود؟ چه تاریخی متولد شدید؟شما به هزارن سوال این چنینی فورا پاسخ می دهید.البته همه اطلاعات به این سادگی بازیابی نمی شوند.
محتویات حافظه:
همانطور که حافظه از لحاظ مدت نگه داشتن اطلاعات تفکیک می شود، از نظر محتویات حافظه نیز اینکار صورت می گیرد. بسیاری از روانشناسان حاضر، برای حافظه بلند مدت، سلسله مراتبی از اطلاعات را پذیرفته اند. در این سلسله مراتب، حافظه بلند مدت به دو زیر گروه از Declarative & Procedural تقسیم می شود.
حافظه Declerativeنیز دو زیر شاخه ی : حافظه Episodic و حافظه Semantic دارد
Memory Declerative & Memory Procedural:
حافظه Declerative مسئول جمع آوری آگاهانه اطلاعات است مانند حقایق یا وقایع خاصی که به صورت شفاهی از آنها مطلع می شویم. حافظه Declerative، حافظه " Knowing that " نامیده می شد و اخیرا حافظه Explicit نامگذاری شده است. حافظه Declerative کودکان می تواند شامل بازگویی حادثه ای که دیده اند یا توضیح یک قانون ریاضی باشد. با این وجود لازم نیست حتما کودکان صحبت کنند تا قادر به استفاده از حافظه Declerative باشند. اگر کودکان در موقعیتی قرار بگیرند وآنها را دراین موقعیت به کار ببرند، حافظه Declerative شان درگیر می شود.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

حافظه و یاد آوری
پژوهشگران کشف کرده اند که حافظه دست کم در سه مرحله تشکیل میشود : حافظه ی حسی، حافظه ی کوتاه مدت، حافظه ی بلند مدت
*حافظه ی حسی اطلاعات را به طور گذرا نگه میدارد
*حافظه ی کوتاه مدت اطلاعات را تا زمانی نگه میدارد که
مورد استفاده قرار دهد
* حافظه ی بلند مدت اطلاعات را برای همیشه نگه میدارد
حافظه حسی
حافظه حسی اطلاعات محیط بیرون را در شکل حسی اولیه اش فقط برای یک لحظه نگه می دارد، نه خیلی طولانی تر از زمانی که کودک در معرض محرک بینایی، شنیداری و احساسات دیگر قرار می گیرد. این اطلاعات به سرعت فراموش می شوند مگر اینکه در فرآیندهای ذهنی مانند بازگویی قرار گیردتا آنرا به حافظه کوتاه مدت یا بلند مدت انتقال دهد.
حافظه ی حسی کودکان برای صداها، در حد چند ثانیه است که تقریبا مشابه یک پژواک کوتاه است. در حالیکه حافظه حسی آنها برای محرکات بینایی تقریبا 250msاست. چون حافظه حسی تنها برای مدت کوتاهی باقی می ماند، یک تکلیف مهم برای کودک دستیابی به اطلاعات حسی است که برای یادگیری مهم است.
حافظه حسی کودکان 5 ساله ظرفیتی مشابه با افراد بزرگسال دارد، با این وجود خردسالان بازنمود های سطح حسی را با سرعت کمتری نسبت به بزرگسالان شکل می دهند. در یک شرایط یکسان، بزرگسالان بازنمودها را در 10/1 ثانیه شکل می دهند درحالیکه این عمل برای کودکان در 7/1 ثانیه انجام می شود. اگرچه این تفاوت کم است، اما زمانی که مردم میزان زیادی از پردازش های سطح حسی را به طور روزانه انجام می دهند، این تفاوت چند برابر می شود و احتمالا تاثیر بسیار بیشتری دارد.
حافظه کوتاه مدت:
حافظه کوتاه مدت ،حافظه فعال نیز نامیده می شود. ولی امروزه بیشتر روانشناسان شناختی عنوان حافظه فعال را به کار می برند. حافظه فعال نوعی از "Workbench" ذهنی است که دانش آموزان با کمک آن برای تصمیم گیری، حل مسئله و درک زبان نوشتاری و گفتاری، اطلاعات را دستکاری و جمع آوری می کنند.
حافظه فعال:
حافظه فعال نظامی از حافظه با ظرفیت محدود است که اطلاعات برای مدت 30ثانیه حفظ می شود مگر اینکه اطلاعات بازگویی شود یا به عبارت دیگر بیشتر پردازش شود ، که در آن صورت اطلاعات می تواند مدت بیشتری باقی بماند. در مقایسه با حافظه حسی، حافظه کوتاه مدت درظرفیت محدودتر اما از نظر دیرش نسبتا بیشتر است.
ظرفیت حافظه کوتاه مدت با سن افزایش می یابد، سرعت پردازش نیز افزایش می یابد. برآورد حافظه فعال، نتیجه ای است که با انجام تکالیفی که برای بررسی حافظه در انواعی از مطالعات به دست می آید. برای مثال گاهی دو شکل به کودکان نشان داده می شود و از آنها پرسیده می شود که آیا شکل سمت چپ همان شکل چرخانده شده سمت راست است یا اینکه آیا این اشکال با هم متفاوتند. برای کودکان و بزرگسالان همه ی سنین، جهت یابی زمان بیشتری طول می کشد تا آنکه بگویند که این اشکال یکسانند_ زنجیره ای که در آن اشکال یکسان باشند). با این حال سرعت جهت یابی برای کودکان کوچکتر آهسته تر است و تدریجا با سن افزایش می یابد و تنها تقریبا در 15 سالگی به سطوح مشابه بزرگسالان می رسند.
حافظه بلند مدت:
حافظه بلند مدت نوعی از حافظه است که مقدار زیادی از اطلاعات را برای یک دوره زمانی طولانی در یک شکل نسبتا دائمی نگه می دارد. ظرفیت حافظه بلندمدت انسان عادی، تعجب آور است. محققین اندازه حافظه بلندمدت را 10×2.8 بایت تخمین زدند؛ که در عناوین کاربردی بدین معناست که عملا ذخیره حافظه بلندمدت نامحدود است. مسئله شگفت انگیزتر توانایی افراد در بازیابی این جمله از اطلاعات است. اغلب کمتر از یک لحظه طول می کشد که حافظه در میان این گستره اطلاعات جستجو کند و آنچه را که ما می خواهیم پیدا کند.درمورد حافظه بلند مدت خودتان فکر کنید.معلم کلاس اولتان چه کسی بود؟ چه تاریخی متولد شدید؟شما به هزارن سوال این چنینی فورا پاسخ می دهید.البته همه اطلاعات به این سادگی بازیابی نمی شوند.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

آپراکسی

آپراکسی اختلال مربوط به حرکات آموخته شده ای است، که به واسطه ی فلجی ضعف وعدم هماهنگی بوجود نمی آیدونمی توان آن را ناشی از فقدان حسی نقص درکی یاعدم توجه به دستورات به حساب آورد،گشویند آنرا اختلال دربرنامه ریزی حرکتی تعریف کرده است.آپراکسی اختلال در اجرای ارادی اعمال حرکتی یادگرفته شده است ،که با آسیب درنواحی ارتباطی حرکتی وراه های ارتباطی ایجاد میشودکه درآن ژسچرهای اتوماتیک سالم هستند.

ایتیولوژی:

برنامه ریزی حرکتی گفتار:

برنامه ریزی و طراحی ناخودآگاه برای توالی حرکات گفتاری به طورقوی به وسیله نواحی PremotorیاPrefrontalبه ویژه ناحیه ی بروکاوSMAسمت چپ یا نیمکره ی برتر انجام میشود.ناحیه ی بروکا به حرکات متوالی و همزمان کمک میکند.گوئیتروهمکاران نوعی مدل عصبی برای تولید هجا مطرح می کنند که شامل قشرپیش حرکتی شکمی است ودرناحیه اطراف شیار پیش مرکزی شکمی ونیز ناحیه بروکا قرارگرفته است.SMAباناحیه بروکا،کورتکس اولیه حرکتی،عقده قاعده ای وساختارهای سیستم لیمبیک درارتباط است وبه نظر می رسدبا فرآیندهای عاطفی وشناختی که فعالیت را برمی انگیزانند،مرتبط بوده ودرشروع گفتارگزاره ایی (Propositional speech)ونیز کنترل آن نقش مهمی داشته باشد.بررسی CTاسکن بیماران دچارآپراکسی اکتسابی گفتار توسط  Dronkers نشان دادکه شکنج پیش مرکزی فوقانی چپ اینسولا در برنامه ریزی حرکتی تولید گفتار درگیر شده است.باانجام مطالعات طولی درگیری این نواحی درتمام بیماران مورد مطالعه که آپراکسی گفتاری داشتند مشخص شد.اغلب AOSبا آفازی بروکا همراه است،گفتاربه دلیل آشفتگی وبی ثباتی  در توالی وانتخاب و هدف حرکات تولیدی دچارنقص است.آپراکسی گفتار و آپراکسی دهانی ممکن است مستقلا یا همراه با هم وجود داشته باشند.ممکن است آپراکسی دهانی منشا آپراکسی گفتار باشد.ازطرفی آپراکسی گفتارمی تواندبه شکل خالص ظاهر شوداما همانطور که درآفازی بروکای کلاسیک دیده میشوددراغلب موارد با نوعی اختلال زبانی همراه است.برخی از نورولوژیست ها و آسیب شناسان گفتاروزبان انکارمیکنند آنچه که آپراکسی گفتارنامیده میشودشکل خاصی از اختلال کنشی است.آن ها اعتقاد دارندکه عناصرومؤلفه های آپراکسیک در آفازی بروکا چیزی بیش ازیک مشکل حرکتی است.شواهدکافی هنوزبرای حل این مساله دردست نیست.آپراکسی خالص گفتار عمومابالوب فرونتال چپ مرتبط بوده است و این طور تصور میرودکه ضایعه اختصاصا به ناحیه بروکاومناطقی بیش ازلوب فرونتال محسوب میشود.ازآنجاکه به نظرمی رسدمناطقی فراتر از ناحیه بروکانیزذرایجادعلایم گفتارآپراکسیک نقش داشته باشند،لذا نتایج مربوط به محل ضایعه هنوزبه طورقطع مشخص نشده است.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

معرفی داستان اجتماعی

 داستان اجتماعی باید متنا سب با بیمار و کیفیت اطمینان بخش آن ارائه شود. پس از بررسی پیش نویس داستان اجتماعی توسط افراد متخصص ، این متن در یک محیط آرام به فرد اوتیسم معرفی می گردد. این امر بسیار مهم است چرا که اضطراب می تواند بر یادگیری مثبت تأثیر گذارد و در بلند مدت بر دید فرد اوتیسم نسبت به داستان تأثیر معکوس گذارد. در اختیارگذاشتن داستان اجتماعی موقع بروز یک حادثه نا گوار یا مواقعی که شخص اوتیسم ناراحت باشد توصیه نمی شود. بعلاوه بررسی داستان اجتماعی نیز برای تعیین عوا قب رفتار غلط نامنا سب است. صداقت مهمترین عامل هنگام معرفی داستان اجتماعی می با شد. یک جمله ساده و صادق تمام چیزی است که مورد نیاز است.
 
 بررسی دا ستان اجتماعی:

 داستان اجتماعی با یک نگرش مثبت و غیر رسمی بررسی می شود و شاید مهمترین عامل در اجرای آن باشد. سایر جنبه ها بدون بیمار و با نگرش مثبت با شکست مواجه می شود. نویسنده شرح را به آرامی و دوستانه می خواند تا با بیمار و کیفیت اطمینان بخش متن هماهنگ باشد. هنگامی که شرحی معرفی گردید و با شخص اوتیسم خوانده شد درخواست از دیگران برای بررسی آن با شخص اوتیسم مفید است، از افرادی دعوت می شود که درداستان اهمیت داشته یا مستقیماً تحت تأثیر محتوای داستان با شد سپس داستان به اشتراک گذاشته می شود.

سه دلیل برای اینکار وجود دارد:

1-    دیگران به صورت فیزیکی به شخص اوتیسم نشان می دهند که درحال حاضر آنها نیز همان اطلاعات را دارند.
2-    امکان بررسی سریع داستان در بافت اجتماعی آن فراهم می شود.
3-    امکان تعمیم داستان در موقعیتهای دیگر فراهم می شود.

این امر باعث همکاری و هماهنگی می شود، داستان ها معمولاً به صورت جداگانه معرفی می شوند تا زمان مورد نیاز برای تمرکز بر یک مفهوم یا مهارت و پرهیز از اطلاعات بیش از حد حاصل شود.
اکثر داستان ها اساساً روزی یک بار و بقیه قبل از وضعیت توصیفی خود بررسی می شوند موضوع داستان نیز بر زمان بندی بررسی تأثیرگذار است مثلا داستان فصل تعطیلات ظرف چند هفته تا چند روز از واقعه بررسی می شود. در مقابل داستانی که بیانگر مهارت اجتماعی است که در شرایط متفاوت بکار می رود ممکن است هر روز و شاید با اضافه کردن جزئیات جدید بررسی شود.

کمرنگ کردن دا ستان اجتماعی

استراتژی هایی وجود دارد که می تواند به آرامی استقلال فرد اوتیسم و تسلط او بر اطلاعات داستان اجتماعی را ا فزایش دهد. یکی از ساده ترین راهها برای این کار باز نویسی آن است دراین مورد جملات انتخاب شده حذف یا ویرایش می شوند. مثلاً موقعی که کودکی در مورد مهارت یا مفهوم جدیدی اطمینان حاصل می کند می توان جملات رهنمودی را از داستان حذف کرد یا به جای حذف کامل ، آنها را به صورت ناتمام بازنویسی کرد. این به کودک کمک می کند با کمک نویسنده اطلاعات را باز خوانی کند.
توجه داشته باشیدکه حذف یا ویرایش جملات قالب داستان را تغییر می دهد که برای برخی از ا فراد اوتیسم ناراحت کننده می باشد. در صورت بروز این مشکل به فکر جایگزینی برای تغییر در متن یا تصاویر داستان با شید.

در روش دیگر برای افزایش استقلال نیازی به تغییر داستان اولیه نیست بلکه زمان بندی بررسی افزایش می یابد که این باعث بالا رفتن زمان بین دوره های بررسی می شود مثلاً به جای خواندن روزانه یک داستان می توان آن را چهار بار در هفته بررسی کرد. گاهی نیز شخص اوتیسم خود باز خوردی مبنی بر نیاز به بررسی از خود نشان خواهد داد.

گاهی داستان ها حالت دفاعی یک شخص را آشکار می کند که چندین علت دارد،گاهی شخص آگاهانه و به صورت مکرر بر نواحی دشواری توجه می کندو حالت دفاعی به خود می گیرد و این وضعیت با ارائه داستان هایی که حاو ی تعریف و تمجید از پیشرفتها می باشد قابل حل است.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/