گفتاردرمانی تبریز

چک لیست توانشهای ارتباطی (Checklist of communicative competence)

این چک لیست باجزییات خیلی زیاد توسط برارد1986برای طیف سنی نوزادان تا2سالگی طراحی گردیده است.

که این چک لیست شامل ذیل الذکر است.1)رشد اجتماعی       2)رشد بازی       3)رشد کودک         4)مهارتهای درک وکلام                  5)ارتباط عملکردی (کشش گری)

این تست حدود20 صفحه میباشد که  میتواند با توجه به نیاز کلینیکی  کل آن یا قسمتی از آن مورد استفاده قرار گیرد.این تست باید همراه باوالدین مورد استفاده قرار  گیرد.این تست اگر

 چه برای  این طراحی شده است که مهارتهای سال اول زندگی را ارزیابی میکند اما این چک لیست

ارزیابی  مهارتهای ی میپردازد که  که هنوز  کسب  میشوند ودر3سال اول زندگی کسب خواهند شد بنابراین کاربردش بنظر بیشتر از آنچه پیشنهاد شده بنظر میرسد.هنجار سنی  پیشنهاد شده

بنظر خصوصیت مهم این چک لیست نیست .و مقایسه ی اطلاعات توصیفی که در چک لیست وجوددارد میتواندخیلی مفید باشد. مثال زیر میتواند تا حدودی  این گفته را روشنتر کند .

بخش A(رفتارهای شخص محور) وبخشB (پاسخ به تعامل اجتماعی)شامل موارد ذیل الذکر است:a)گوش کردن انتخابی    b)نگاه کردن      c)نوبت گیری        (dفهم موقعیت

آنها همچنین به لذت بازی در ارتباطی که بچه یادمیگیرد  که با انسانها انجام دهد و شروع کننده باشد تاکید میکنند.نگاه به صورت بزرگسال و صداسازی در پاسخ به صدا نمونه هایی  از

مهارتهای ارتباطی خیلیی اولیه اند.که اینه میتوانند در کودک آـسیب دیده ی  زبانی رشد کمی داشته باشد یا اصلأ وجود نداشته باشد .بخش  Jکه به تعامل کودک با دیگر کودکان میپردازد.

یک نمونه ازتعامل  سیر کلامی کودک با همسن و سالانش را مورد توجه قرار میدهد ،که شامل کشیدن ،ضربه زدن ،لمس کردن وگرفتن اسباب بازیها وتقلید از دیگران  بازی توسرو

کله ی هم زدن،برای کودکان آسیب دیده ی کلامی  کیفیت این رفتارهای غیر کلامی ،هنگام بررسی خیلی مهم میباشد .مانند اینکه آیا کودک میتواند یک سیستم ارتباطی غیر کلامی رسمی را

به شکل مفید و کارآموز و استفاده قرار دهد.

این جزییات وقتی میخواهیم دقیقأ آنچه که در رفتار کودمک عجیب میباشد رامورد ارزیابی قرار دهیم خیلی مفید باشد –چک لیست درمانگر را توانا میکند تا از اساس درک و بیان به دیگر

جنبه های رشدی حرکت کند  و آنهارامورد ارزیابی قراردهد.اختلال زبانی نباید بعنوان چیزجدایی نگریسته شود اما باید آنها را بعنوان  یک سیستم مختل شده ای مورد مشاهده قرار دهیم که در

 آن بازی ،رشداجتماعی و مهارتهای کاربردی به درجات مختلفی تأثیر پذیرفته است .

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

معیارهای مربوط به زبان درکی وبیانی:

یک دلیل عمده برای استفاده ازREELکه اطلاعات گرفته شده از والدین ومراقبین را تعیین کمیت نماییم آنها دقیقا نمیتوانند سن کودک رادر دستیابی به یک مهارت را دقیقا تعیین نمایند اما آنها میدانند

که  بچه چه کاری را میتواند انجام دهد و چه کاری  را نمیتواند،آن مهارت را چقدر انجام میدهد ،و آن را کجا به کار میبرد،چون آنهاتوانایی کودک خود را نمیشناسند  بنابراین منطقی است که به

صحبتهای آنها گوش دهیم .REEL برای  کودکان بین 1ماه تا3 سال مفید است. و رشد زبان آسیب دیده آنها را مورد ارزیابی قرار میدهد.ورفتارهای خاص را که وجود دارد یا وجود ندارد

 یادرحال تحول است(این حالت بهتر از برچسب گذاشتن شکست خوردنPass/Fail است) امتیازبندی مینماید.

ارزیاب و والدین میتوانندشکاف رشدی کودک یاجنبه هایی را که زبان در آن بطور مناسب رشد کرده است را بشناسد،این ارزیابی گروهی تأثیر مثبتی را در رابطه بانقش فردی  والدین در درمانها

میتواند داشته باشد.و والدین میتوانند اطلاعاتی رادرباره ی  نحوه ی تفکر متخصص و برعکس را کسب نمایند.

معیارها یک دیده های روشنی را درباره ی مراحل رشدی ارائه مینماید بطوریکه میتواند در آغازسوءتفاهمات را برطرف نماید. یک نمونه از این سوء تفاهمات  را میتوانیم زمانی مشاهده

 کنیم که والدین همراه کودک خود در جلسه ی  گفتار درمانی شرکت میکند و تنها متوجه میشود که درمانگربی آنکه به او حرف زدن بیاموزد با او فقط بازی میکند.والدین اغلب تصور

میکنند که تکنیک مشکلاتی برای تمرینات گفتاری  میباشد و کودک میتواند در جاهای دیگر  و گروه های همسن خود بازی میکند.بعید نیست که والدین  و دیگر متخصصان گفتاردرمانی

رابعنوان جادوگری ببینند که کودکآنها را وادار به صحبت کردن میکند.در چنین شرایطی یک طرح  واضح  از انچه که باید  قبل از فراگیری  زبان رخ میدهد  میتواند  به رشد بهتر

 رابطه  ما بین  آنچه که مربوط است کمک میکند . یک زمان برای صحبت کردن در مورد رابطه ی بین ،بازی ، توجه ،تماس چشمی ،گوش کردن و زبان ضروری است تا

تا پیشرفت های  رشدی کودک را در یک دیدگاه مناسب در کنار سایرتکنیک های درمانی قرار دهد.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

-مرحله دوم  دامنه ی لغات                                                                                Stage2:uocabulary

-قبل از شروع آیتم های لغوی بیشتر شروع به تحریکات ترکیبات دو کلمه ای می نمائیم که قابل استفاده باشند.

-گزینه های اجباری نیز قابل کاربردن

-عبارات سه کلمه ای شامل   1-اشیاء   2-فعل   3-فاعل

مرحله سوم:                                                                                                          Stage3:

-یکی از رایج ترین  خصوصیات  برونداد کلامی  کودک آسیب دیده کلامی ساختارهای غیر دستوری است که خیلی از درمانگران نیز آنرا بکار می برند.

-تصویری به کودک نشان داده می شود واو یک جمله غیر دستوری می گوید این نمونه ای از گفتارخودانگیخته  کودک نمی باشد این نوع خطا زمانی اتفاق می افتد که کودک به کلمات زیادی دسترسی دارند.اما قالب های گرامری صحیح           آنها نمی باشد که نیاز به کار بیشتر در قالبهای ساده تر را نشان می دهد.

که یک شما،شمای الگوهای رنگ می باشدThecolour  Pattern           ))

-توانایی نحوی در ترکیب فاعل ،مفعول وفعل کودک را توانا نماید تابطرف S-V-O حرکت نماید تاپیشرفت رااز طریق اکتشافات خود داشته باشد .

-سازماندهی مجدد در خلاقیت زبانی یک مهارت اساسی وضروری می باشد.

-شیوه های متعدد کارهایی که منجر به رشد زبان می شود   1- می تواند دستکاری پدیده های واقعی زندگی باشد.که زمانی موثر است که سبب اضطراب یا اختلالات رفتاری نشود.  2-بکار بردن شوخی یاعدم تطابق نیز می تواند زبان بیانی را برانگیزد  3-تصاویر متجانس   4-Roll-Playing  سبب کمک به درک دیدگاه دیگران در کودک می شود و همین طور کاربرد ساختار زبانی را برای جهت دهی دیگران متوجه می شود

مرحله چهارم لغات:                                                         Stage four:vocabulary

-دراین مرحله طیف وسیعی از کلمات ترکیب شده وگفته های پیچیده ای را به وجود می آورند.

-مهم این است که برای اولین بار بعضی از کلمات باید تحت تجربه ی مستقیم کودک گسترش یابند.

-پایه اطلاعات جدید باید چیزهایی باشد که کودک بلد است .

-شمای زبانی در       پیشنهاداتی را ارائه می نماید تا یک رویکرد تدریجی برای رشد ساختارهای جمله به وجودآید.

مرحله اول:

-به منظو ایجاد واجهای مبهم تر برچسب های را می زنیم که دارای خصوصیات قابل توصیف باشند.

-دو گروه عمده خصوصیات : 1-شیوه تولید  2-مکان تولید است.

-نقطه شروع می تواند  1-واکداری  2-انسدادی باشد.

-جایگاه تولید واجهادر دهان را می توانیم به عنوان یک علامت بصری مورد استفاده قرار دهیم.مثلا از کدهای رنگی استفاده کنیم.

-کار کودک تمیز صداها می باشد هم از لحاظ شنیداری وهم از الحاظ بینایی که به وسیله ی مدل بزرگسال تولید می شود.

مرحله  دوم:

-ارائه آگاهی بیشتر به کودک تا سیستم خودش را با مدل بزرگسالان مقایسه نماید.

-ارائه پس نورد به کودک که چقدر گفتارش قابل فهم است.

-کودک را برای تولید کلمه تحریک می کنیم واساسا تولید متمایز ما بین جفت های کمینه می باشد.

-تعمیم شنونده مبنی بر قابل فهم بودن تولید کودک وپس نورد مناسب آن.

- 1-انواع فعالیت ها می تواند بسیار وسیع باشد  2-برنامه باید کاملاساختمند باشد  3-در آغاز در سطح صداهای غیر گفتاری باشد  4-حرکت به طرف واجها وکلمات باشد.

-تجارب کلینیکی  حاکی از موفقیت این روش درکودکان گروه چهار سال می باشد .یک گروه چهار وپنج نفری یادو درمانگر (مدل ونشاندهنده ی اتفاق).

مزایا

1-براساس موفقیت طرح ریزی گردیده است. 2-حتی بی میل ترین کودکان تمایل به انجام وفعالیت دارند  3-فعالیت ها لذت بخش بوده و کودکان برای موفقیت وبهبود ارتباط موثرتر لذت می برند.

-سطح کنترل کودک در سطح مناسب باشد.

-سپس می توانیم فعالیت های گروهی مستلزم حرکت (مناسب برای ریتم را )اضافه نمائیم .

-کنترل توجه برای پیشرفت بیشتر در مهارتهای پردازش شنیداری اساسی وبنیادی است.

-خصوصیت رایج کودکان آسیب دیده زبانی انداختن واکه خنثی  در بین گفتار است که سعی می کنند باافزایش پیچیدگی نحوی تطابق حاصل کنند.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

کاربرد زبان

-اخیرا به آن مهارت کاربرد­­­­­­­­­­­­­­­شناسی گفته میشود.

-اکثر کودکان آسیب دیده زبانی مهارتهای کاربرد شناسی ضعیفی دارند.

-نباید به مهارتهای کاربردی بعنوان یک موضوع ذهنی نگاه کنیم.

کاربرد شناسی سه جنبه دارد که عبارتند از: 1-قصد ارتباطی 2-منظم کردن گفتگو 3-فرض قبلی.

1-قصد ارتباطی:هم شکل و هم طیف آن مشخص گردد.قصد میتواند درخواست، اظهار نظر، پاسخ، رد کردن، احترام،توجه و تنظیم باشد و شکل ارتباط هم میتواند کلامی و غیر کلامی باشد.

-کودکان طبیعی بین انواع متنوع و اشکال قصد تفاوت قائل میشوند.

-باید یک دیدگاه کودک محور بوجود آوریم.

2-منظم کردن گفتگو:شامل نوبت گیری، شروع موضوع، پایان آن، حفظ موضوع، تجزیه و تحلیل، جمع بندی.

3-فرض قبلی: در میان گذاشتن اطلاعات و فهمیدن ارتباط از دید یک شنونده است.کودک باید از زمینه های اجتماعی متفاوت، موقعیت و شرایط متفاوت و کانالهای ارتباطی متفاوت آگاه باشد.

در1975 شش نوع از رفتارها را تعیین کرد که عمل گفتار نامیده میشدند.Dore

-مشکل هرچقدر پیجیده تر باشد زمان بیشتری برای ارزیابی لازم است

مهارتهای کاربردی مختل عبارتند از:

1-کودک در شناسایی قصد ارتباط مشکل دارد. کودک موارد مربوط به گفتار را نمیتواند انتخاب کند قاعده های ارتباطی و اظهارنظرهایش تشخیص داده نمیشوند.

2-انواع رفتارهای کلامی کودک محدود میباشد و کودک مرتبا سوال میکند

3-در کل در مفهوم جریان ارتباطی گوینده /شنونده مشکل دارد.

4-کودک در نوبت گیری ضعیف و در پاسخ دادن کم رو است.

5-رشد مفهومی عجیب و غریب، تغییر ناپذیرو آهسته که منجر به اشکالات استدلالی در کودک میگردد. تحلیل تحت الفظی خصوصیت عمده این مشکل است و کودک آگاهی کمی از عنوان گروهی خود دارد.

-کودکان آسیب دیده زبانی کاربرد شناسی ضعیفی از خود نشان میدهند که این مهارت اختلال ندارد بلکه بخاطر مشکلات درکی خاص تقریبا مشکلات بازیابی نحو و لغات میباشد

 ممکن است بخاطر رشد منقطع و کند شود و مفهوم رشد نکرده باشد.Presupposition -پیش انگاری

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/

   چک لیست های مشاهده ای ومعیارهای رشدی:

     معیارهای مربوط به زبان بیانی ودرکی (:(reel

میل عمده ی استفاده ازreel تعیین اطلاعات گرفته شده از والدین است.برای کودکان 1 ماه تا 3 سال مقید است.رشد زبان اسیب دیده را ارزیابی می کند.رفتارهای خاص را که وجود دارد یا ندارد یا در تحول است را امتیاز بندی می کند وبهتر از برچسب fail/pass است.ارزیابی گروهی(والدین همراه درمانگر)تاثیر مثبتی رادررابطه بانقش ضروری والدین دردرمان می تواند داشته باشد

چک نیست توانش های ارتباطی :

یک  چک لیست مفصل توسط جرارد در1986 برای طیف سنی نوزادان تا 2سالگی طراحی گردیده است چک لیست جرارد شامل موارد زیر است 1-رشد اجتماعی 2-رشدبازی 3-رشد کودک 4-مهارتهای درک کلام 5-ارتباط عملکردی.

این تست باید همراه والدین بکار رود.هنجار سنی خصوصیت عمده ی این چک لیست است.مقایسه اطلاعات توصیفی میتواند مفید باشد.اختلالات زبانی را باید مانند یک سیستم مختل شده ای بدانیم که در ان رشد زبانی ،رشد اجتماعی ومهارت های کاربردی اسیب دیده اند.

ارزیابی های غیر رسمی

چک لیست های رشدی فقط یک قدم از مشاهدات کلینیکی و ازمون های رسمی امور شده اند.دید وسیعی را می توانیم در مورد کودکان اسیب دیده ی زبانی داشته باشیم که شامل موارد ذیل الذکر باشند: a-اسیب شنوایی می تواند مشکل مضاعف کودک اسیب دیده ی زبانی باشد.b-کودکان دچار مشکلات یادگیری متوسط ممکن است مشکلات خاص رشد زبان داشته باشند که به نظربیش از یک تأخیر ساده است.c-مشکلات رشد اجتماعی عاطفی نتیجه منفی اختلال زبانی است.d-برخی کودکان اسیب دیده زبانی علایم مشکلات ظریف و درشت را دارند که کلانتری گفته نمی شود(sordon&mekinlay 1980)

ما از دیدگاه چند عاملی دراتیولوژی اختلالات زبانی حمایت می کنیم .

بررسی کلی رفتارها:

کودکان تحمل دخالت بزرگسال را در فعالیت های خود ندارد.مشکل کنار امدن خانواده با کودک اسیب دیده زبانی یک مشکل جدی است و نباید سرسری گرفته شود.

09146590651

دکتر جعفر معصومی            دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com

https://telegram.me/jafarmasumi

https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/